Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą (JDG), to wiesz, że jednym z najważniejszych, comiesięcznych zobowiązań są składki ZUS. Nie da się ich ominąć, ale można zrozumieć — i przygotować się na zmiany, które pojawią się już od 1 stycznia 2026 roku.

Nowy rok przyniesie wyższe składki społeczne, znaczną zmianę w składce zdrowotnej oraz kilka zasad, które warto znać, żeby nie dać się zaskoczyć kosztom prowadzenia działalności. Zobacz co tak naprawdę się zmienia i co powinieneś wiedzieć na temat składek ZUS w 2026 roku

Duży ZUS w 2026 – wyższe składki społeczne

Podstawą wyliczania składek społecznych (emerytalnej, rentowej, wypadkowej, chorobowej oraz na Fundusz Pracy) jest tzw. podstawa wymiaru. W 2026 roku ta podstawa wynosi około 5652 zł, co automatycznie powoduje, że składki idą w górę.

Dla przedsiębiorców, którzy płacą pełne składki ZUS, tzw. duży ZUS, miesięczne zobowiązanie za samo ubezpieczenie społeczne będzie wynosiło około 1926,76 zł. To wynik wyliczeń opartych na procentach od tej podstawy: ponad tysiąc złotych na emeryturę, kilka setek złotych na rentowe, chorobowe i tak dalej — suma rośnie i jest wyraźnie wyższa niż w poprzednich latach.

Jeśli dodasz do tego składkę zdrowotną (o tym dalej), to pełne ZUS-owe obciążenie może wynieść ponad 2350 zł miesięcznie w standardowym wariancie z chorobowym. To poważna pozycja w budżecie jednoosobowej firmy i warto o tym pamiętać przy planowaniu wydatków na kolejny rok.

A może by tak bez chorobowego?

Nie każdy przedsiębiorca musi wykupywać ubezpieczenie chorobowe. Składka chorobowa jest dobrowolna, więc jeśli z niej rezygnujesz, masz niższą miesięczną opłatę.

W 2026 roku, jeśli wybierzesz tylko obowiązkowe składki społeczne bez chorobowego, Twoje zobowiązanie za ZUS „społeczny” będzie niższe i wyniesie około 1700 zł miesięcznie w wariancie bez składki chorobowej. To mniej, ale jednocześnie — gdy zachorujesz — nie będziesz miał prawa do zasiłku chorobowego. A to może stanowić realne wsparcie w trudniejszych momentach.

Decyzja, czy brać chorobowe, jest indywidualna i zależy od Twojego podejścia do bezpieczeństwa finansowego. Warto ją przemyśleć jeszcze przed początkiem roku, żeby zaplanować budżet.

Mały ZUS Plus – ulgowa opcja dla przedsiębiorców

Dla wielu osób prowadzących JDG istnieje tzw. Mały ZUS Plus — czyli ulga w opłacaniu składek społecznych. Jeśli spełniasz określone warunki (związane głównie z poziomem przychodu z poprzedniego roku), możesz opłacać preferencyjne składki społeczne, które są znacznie niższe.

W 2026 roku składki społeczne w Małym ZUS Plus mogą wynieść około 456 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej). To duża różnica w porównaniu z dużym ZUS. Może ona realnie wpływać na płynność finansową Twojej działalności — zwłaszcza jeśli dopiero się rozwijasz i nie generujesz jeszcze wysokich przychodów.

Jednak ważne terminy! Aby skorzystać z Małego ZUS Plus w roku 2026, trzeba zgłosić się do 31 stycznia 2026 roku — jeśli prowadzisz działalność już wcześniej i chcesz wejść w ulgę od początku roku. Po tej dacie zgłoszenie jest możliwe tylko w określonych sytuacjach. Dotyczy to np. rozpoczęcia działalności, jej wznowienia w trakcie roku lub spełnienia warunków w ciągu roku. Pamiętaj jednak, że najlepszy moment to właśnie styczeń.

Chcesz być na bieżąco z przepisami oraz tematami podatkowymi?

Składka zdrowotna – mniejsze odliczenia, większy koszt

Największa zmiana, którą odczują przedsiębiorcy, dotyczy składki zdrowotnej. W 2026 roku minimalna składka zdrowotna będzie liczona od 100% minimalnego wynagrodzenia, co przy nowych stawkach daje około 432,54 zł miesięcznie jako absolutne minimum.

To znaczy, że nawet przy bardzo niskim dochodzie lub stracie i tak co miesiąc zapłacisz tę minimalną składkę zdrowotną. Różni się to od roku 2025, gdy podstawa była liczona od niższego procentu pensji minimalnej.

I tu kolejna ważna zmiana: składki zdrowotnej nie będzie można odliczać od podatku. Dotyczy to zarówno przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym, jak i ryczałtem. W praktyce oznacza to, że te około 430 zł miesięcznie to koszt stały — i nie „wraca” Ci się później w deklaracji podatkowej.

To duży krok w stronę uproszczenia systemu, ale jednocześnie obciąża portfele osób prowadzących JDG, szczególnie tych mniej zarabiających.

Jak to wygląda ZUS w 2026 roku w liczbach – szybka tabela

Poniżej znajdziesz prostą tabelkę, która ułatwia porównanie składek ZUS w 2026 roku w różnych wariantach (kwoty miesięczne, orientacyjne):

Warto pamiętać, że to orientacyjne minimalne kwoty, które mogą się nieznacznie różnić w zależności od dokładnej podstawy, składek wypadkowych czy Funduszu Pracy.

Co to oznacza dla Twojej działalności

Podwyżki składek ZUS w 2026 roku to realna zmiana w budżecie JDG. Nie da się ich ominąć, ale można je zaplanować. Jeśli prowadzisz działalność od jakiegoś czasu, sprawdź, czy Mały ZUS Plus jest dla Ciebie — i nie zapomnij zgłosić go do końca 31 stycznia 2026.

Jeśli dopiero zaczynasz lub planujesz start w nowym roku, weź pod uwagę, ile realnie będziesz płacić. Nie tylko podatki, ale właśnie ZUS, składkę zdrowotną i inne koszty. To pomoże uniknąć zaskoczeń i lepiej zaplanować finanse firmy.

Jeżeli chcesz się dowiedzieć jakie jeszcze inne zmiany czekają na przedsiębiorców od stycznia 2026, koniecznie przeczytaj TEN WPIS.

Podsumowanie – zaplanuj 2026 bez stresu

Podsumowując najważniejsze punkty:

• Składki społeczne ZUS w 2026 roku będą wyższe w standardowym wariancie „dużym ZUS”.

• Składka chorobowa jest dobrowolna — możesz z niej zrezygnować, ale wtedy tracisz prawo do zasiłków chorobowych.

• Mały ZUS Plus to duża ulga, ale trzeba zgłosić ją do 31 stycznia.

• Składka zdrowotna minimalna będzie wyższa i nie będzie jej można odliczyć od podatku, co oznacza jej koszt bezpośrednio z Twojej kieszeni.

• Przemyśl swoją sytuację, policz realne wpływy i wydatki – i zaplanuj budżet na kolejny rok.

Zmiany mogą wydawać się duże, ale dobrze przeanalizowane i zrozumiane — dają Ci przewagę i poczucie kontroli nad finansami Twojej firmy. W końcu to nie ZUS jest celem samym w sobie — tylko prowadzenie biznesu bez niespodzianek.