Rok 2026 przyniesie wiele istotnych zmian w podatkach, składkach i obowiązkach administracyjnych. Choć co roku przyzwyczajeni jesteśmy do nowelizacji wchodzących w życie z początkiem stycznia, tym razem przedsiębiorców czeka naprawdę wyjątkowo duża liczba ważnych zmian. W tym artykule omawiam najważniejsze z nich.
Zmiany dla przedsiębiorców w roku 2026 będą szczególnie odczuwalne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz małych firm. Warto już teraz wiedzieć, co się zmieni i jak przygotować swój biznes na nadchodzące regulacje.
Jakie istotne zmiany czekają przedsiębiorców w roku 2026?
Wyższe składki ZUS i zdrowotne
Najbardziej dotkliwą zmianą w 2026 roku będzie wzrost kosztów ZUS i składki zdrowotnej. Podstawa wymiaru składek wzrośnie do 5 652 zł, a pełny ZUS z chorobowym wyniesie 1 926,77 zł miesięcznie. Równocześnie minimalna składka zdrowotna, liczona jako 9% najniższej krajowej, osiągnie poziom 432,54 zł. To aż o 117,58 zł miesięcznie więcej niż w roku poprzednim, co daje ponad 1 400 zł rocznie.
W praktyce oznacza to, że roczny koszt składek dla przedsiębiorcy prowadzącego JDG wzrośnie o około 3 200 zł. Dodatkowo zniknie możliwość zaliczenia składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodu. Osoby rozliczające się podatkiem liniowym stracą możliwość odliczenia nawet 12 900 zł, co wcześniej obniżało podatek PIT o ok. 2 450 zł. Dla przedsiębiorców na ryczałcie zniknie też prawo do zaliczania połowy składki zdrowotnej w koszty. W efekcie prowadzenie działalności stanie się droższe niezależnie od formy opodatkowania.
Nowa stawka ryczałtu 17% dla podmiotów powiązanych
Kolejna zmiana dotyczy przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz spółek, z którymi są powiązani. Od 2026 roku wchodzi w życie nowa stawka ryczałtu 17%. Celem tej regulacji jest ograniczenie tzw. ukrytej dywidendy, czyli sytuacji, w której wspólnik wystawia faktury swojej spółce na niskim ryczałcie, a spółka zalicza te płatności w koszty.
Za podmiot powiązany uznaje się firmę, w której podatnik ma co najmniej 5% udziałów, głosów lub jest członkiem zarządu albo rady nadzorczej. W praktyce, jeśli przedsiębiorca prowadzi własną JDG i wystawia faktury swojej spółce, jego przychód zostanie objęty 17% ryczałtem zamiast dotychczasowych niższych stawek, np. 3%, 5,5% czy 8,5%. Zmiana szczególnie uderzy w małe firmy rodzinne i samozatrudnionych współpracujących ze spółkami, których są wspólnikami.
Chcesz być na bieżąco z przepisami oraz tematami podatkowymi?
Zmniejszenie limitu amortyzacji samochodów
W 2026 roku wejdzie również w życie obniżenie limitu amortyzacji samochodów osobowych. Limit dla aut spalinowych, diesli i tradycyjnych hybryd spadnie ze 150 000 zł do 100 000 zł. W praktyce oznacza to, że jeśli przedsiębiorca kupi auto za 200 000 zł netto, w koszty podatkowe zaliczy tylko połowę jego wartości. Dotychczas mógł rozliczyć 75%.
Wyższe limity zostaną utrzymane jedynie dla pojazdów elektrycznych (225 000 zł) oraz niskoemisyjnych, np. plug-inów (150 000 zł). Co ważne, nowe zasady obejmą również leasingi zawarte przed 2026 rokiem – każda rata płacona po tej dacie będzie rozliczana według nowych proporcji. W praktyce przedsiębiorcy mogą stracić nawet do 12 000 zł na jednym samochodzie.
Koniec popularnej optymalizacji po wykupie leasingu
Dotychczas przedsiębiorcy często przekazywali auto wykupione z leasingu w darowiźnie komuś z rodziny, aby ta osoba po pół roku mogła sprzedać pojazd bez podatku. Od 2026 roku ten sposób zostanie zablokowany. Sprzedaż bez podatku PIT będzie możliwa dopiero po trzech pełnych latach od wykupu. W praktyce oznacza to, że jeśli przedsiębiorca po wykupie auta z leasingu przekaże je żonie, mężowi, dziecku lub rodzicowi, obdarowany będzie mógł sprzedać ten pojazd bez podatku dopiero po trzech latach. Dotychczas wystarczyło odczekać sześć miesięcy. Zmiana ma na celu ograniczenie nadużyć przy przekazywaniu majątku i uszczelnienie systemu podatkowego.
Likwidacja ulgi IP BOX dla freelancerów
Wielu samozatrudnionych specjalistów IT i tzw. wynalazców straci prawo do ulgi IP BOX, czyli preferencyjnej stawki 5% PIT. Od 2026 roku będą mogli z niej korzystać tylko przedsiębiorcy, którzy zatrudniają co najmniej trzy osoby. Dodatkowo nie mogą to być osoby spokrewnione z podatnikiem. W praktyce oznacza to, że indywidualni programiści i freelancerzy będą musieli rozliczać się na zwykłych zasadach.
Nowe limity podatkowe i księgowe
W 2026 roku przedsiębiorcy muszą przygotować się na szereg zmian w limitach podatkowych i księgowych. Wzrost progów oznacza przede wszystkim dłuższe korzystanie z uproszczonych form rozliczeń, ale również konieczność monitorowania przychodów, by nie przekroczyć nowych granic.
Najważniejsze zmiany obejmują:
- Limit „małego podatnika” w PIT, CIT i VAT – 8 517 200 zł
Oznacza to, że przedsiębiorcy, których roczne przychody nie przekroczą tej kwoty, będą mogli korzystać z preferencyjnych zasad, np. jednorazowej amortyzacji środków trwałych czy kwartalnych rozliczeń VAT. W praktyce to większa elastyczność w zarządzaniu płynnością finansową.
- Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości – od 10 646 500 zł przychodu
Po przekroczeniu tego progu przedsiębiorca będzie musiał przejść z uproszczonej ewidencji (np. KPiR) na pełne księgi rachunkowe. Dla większości mikro- i małych firm to oznacza wyższe koszty obsługi księgowej, ale też dokładniejszą kontrolę nad finansami i większą wiarygodność wobec instytucji finansowych.
- Limit jednorazowej amortyzacji – 213 000 zł
To maksymalna kwota, do jakiej przedsiębiorcy będą mogli zaliczyć w koszty jednorazowy zakup środka trwałego (np. samochodu czy sprzętu biurowego). Zwiększenie limitu sprzyja inwestycjom i ułatwia planowanie wydatków na rozwój firmy.
- Próg zwolnienia z VAT – 240 000 zł
Przedsiębiorcy, których roczne przychody nie przekroczą tej kwoty, nadal będą mogli korzystać ze zwolnienia z VAT. To dobra wiadomość dla osób prowadzących niewielkie działalności, które dzięki temu unikną dodatkowych formalności i obowiązków sprawozdawczych.
Podniesienie wszystkich progów to dobra wiadomość dla małych przedsiębiorców. Ułatwia im codzienne funkcjonowanie i pozwala dłużej korzystać z prostszych form rozliczeń. W czasach rosnących kosztów prowadzenia firmy ma to realne znaczenie.
Obowiązkowy Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Omawiając zmiany dla przedsiębiorców 2026, nie mogło zabraknąć jednej z najważniejszych rewolucji – obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). To krok w stronę pełnej cyfryzacji rozliczeń i większej przejrzystości obrotu gospodarczego. Dla dużych firm, które w 2024 roku osiągnęły przychody powyżej 200 mln zł, obowiązek korzystania z KSeF wejdzie w życie 1 lutego 2026 roku, natomiast dla pozostałych przedsiębiorców – od 1 kwietnia 2026 roku.
W praktyce oznacza to, że każda faktura będzie wystawiana, przesyłana i archiwizowana w systemie Ministerstwa Finansów. Urząd skarbowy uzyska więc bieżący wgląd w rozliczenia firm, co z jednej strony ułatwi kontrolę, a z drugiej pozwoli ograniczyć nadużycia podatkowe.
Z obowiązku korzystania z KSeF tymczasowo zwolnią jedynie przedsiębiorców wykluczonych cyfrowo – tych, którzy nie mają dostępu do internetu ani odpowiedniego sprzętu komputerowego. Dla tej grupy system stanie się obowiązkowy dopiero od 1 stycznia 2027 roku.
Dla większości firm wdrożenie KSeF będzie wymagało aktualizacji oprogramowania fakturującego, integracji z systemem księgowym oraz przeszkolenia pracowników. Choć proces ten może wydawać się czasochłonny, w dłuższej perspektywie ma on uprościć obieg dokumentów i zminimalizować ryzyko błędów w rozliczeniach.
Więcej na temat KSEF możesz przeczytać TUTAJ.
Zapraszam Cię również do obejrzenia mojego filmu na YT:
Co oznaczają zmiany dla przedsiębiorców 2026 w praktyce?
Nadchodzące zmiany oznaczają wzrost kosztów prowadzenia działalności, większą biurokrację i ograniczone możliwości optymalizacji. Warto więc już teraz przygotować się na nową rzeczywistość podatkową. Warto już teraz przeanalizować budżet firmy na lata 2025–2027. Dobrym pomysłem będzie też rozmowa z księgowym o wyborze najkorzystniejszej formy opodatkowania. Nie zapomnij również dostosować systemu księgowego do wymagań KSeF.
Dla przedsiębiorców to dobry moment, aby przejrzeć strukturę kosztów, leasingi, umowy z podmiotami powiązanymi i planowane inwestycje. Im wcześniej zrozumiesz, jak wpłyną na Ciebie omawiane zmiany dla przedsiębiorców w roku 2026, tym łatwiej będzie Ci uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek po nowym roku.
