Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stają się coraz bardziej popularne. Powstają coraz to nowe, czy też zostają przekształcone z JDG. Wiele mówi się przy tym o odpowiedzialności majątkowej członków zarządu, Prezesa Zarządu. Wiemy już, iż nie zawsze mogą tej odpowiedzialności uniknąć. Ale co w takiej sytuacji dzieje się z majątkiem wspólnym małżeńskim członka zarządu? Czy on również będzie podlegał ewentualnej egzekucji? A jaką odpowiedzialność ponosi Dyrektor – jako pełnomocnik spółki z o.o.?
Odpowiedzialność Prezesa Zarządu spółki
Prezes spółki pełni w niej rolę kierowniczą. Sprawuje kontrolę nad całokształtem jej działań, a także reprezentuje ją na zewnątrz. W sytuacji, gdy spółka popadnie w kłopoty finansowe, stanie się niewypłacalna, to zarówno Prezesa, jak i członków zarządu można pociągnąć solidarnie do odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Mówi o tym art. 299 kodeksu spółek handlowych. Szczegółowo na temat tego jaką odpowiedzialność ponosi Prezes oraz jaką pełni rolę pisaliśmy TUTAJ.
Chcesz być na bieżąco z podatkami oraz zmianami przepisów dotyczących spółek
Odpowiedzialność Dyrektora spółki – jej pełnomocnika
Dyrektor spółki, który jest również jej pełnomocnikiem, działa w imieniu reprezentowanej spółki i na jej rzecz. Jeżeli na skutek swoich nierzetelnych i zawinionych działań doprowadzi do tego, że spółka poniesie stratę, wówczas odpowiada za szkodę przed spółką. Odpowiedzialność prawną i finansową za działania pełnomocnika ponosi natomiast spółka.
Warto tutaj zaznaczyć, iż pełnomocnik odpowiada za szkody tylko wówczas, jeżeli działał bez umocowania, lub przekroczył jego zakres. Natomiast jeżeli wykaże on, iż jego działania dokonywane były w ramach udzielonego mu pełnomocnictwa, bądź też nieprecyzyjnego pełnomocnictwa, wówczas nie ponosi żadnej odpowiedzialności za powstałą szkodę.
Spółka, która poniosła szkodę na skutek nierzetelnych i zawinionych działań Dyrektora – pełnomocnika, może domagać się od niego naprawienia szkody. Jeżeli szkody tej nie naprawi płacąc dobrowolnie odszkodowanie, spółka może wystąpić do sądu o ściągnięcie wymaganej należności z jego majątku.
Więcej na temat założenia oraz prowadzenia spółki z o.o. znajdziesz w naszej książce
Majątkowa odpowiedzialność Prezesa i Dyrektora spółki oraz ich współmałżonków
Zarówno w przypadku pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, jak i Dyrektora – pełnomocnika spółki z o.o., może dojść do sytuacji, w której będą oni musieli odpowiadać swoim majątkiem za zobowiązania spółki (Prezes), czy też poniesione przez spółkę straty (Pełnomocnik). A co w sytuacji, gdy pozostają oni w związku małżeńskim? Co dzieje się z majątkiem wspólnym małżonków?
Zgodnie z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków (§ 1).
Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika. Takim majątkiem osobistym dłużnika może być wynagrodzenia za pracę lub dochody uzyskane przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również korzyści uzyskane z jego praw (prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy). Jak zatem uchronić majątek wspólny małżonków?
Czy intercyza jest dobrym sposobem?
Zapewne pierwszym rozwiązaniem, jakie od razu ci się nasuwa, jest rozdzielność majątkowa. Owszem, zabezpiecza ona majątek przed egzekucją, ale pod warunkiem, iż wszelkie wartościowe składniki majątkowe wejdą w skład majątku odrębnego drugiego z małżonków. Czyli de facto Prezes zarządu czy też Dyrektor – pełnomocnik, są tego majątku pozbawieni. Warto jeszcze nadmienić, iż umowa małżeńska chroni majątek współmałżonka, ale tylko wówczas, jeżeli zawrzemy ją minimum 2 lata wcześniej.
I niby wszystko jest okej, dopóki jest między małżonkami dobrze, ale wiadomo, życie różnie się układa. Tak więc jak widzisz, rozdzielność majątkowa niekoniecznie będzie Cię chroniła w każdej sytuacji. A gdy “przepiszesz” majątek na drugą osobę w przypadku np. rozwodu zostajesz dosłownie z niczym.
Odpowiedzialność Prezesa zarządu tylko i wyłącznie z majątku osobistego
W przypadku odpowiedzialności Prezesa zarządu (jak i innych członków zarządu) będzie miał zastosowanie art. 41 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Oznacza to, iż egzekucja zasądzonych na podstawie art. 299 ksh kwot, będzie możliwa jedynie z majątku osobistego członków zarządu (w tym Prezesa). Składniki majątkowe objęte wspólnością majątkową małżeńską będą niezagrożone.
Wynika to z tego, iż zobowiązanie małżonka będącego członkiem zarządu spółki z o.o. do zapłaty kwot zasądzonych na rzecz wierzyciela na podstawie art. 299 ksh, nie wynika z czynności prawnej. Jest to zobowiązanie, którego źródłem jest przepis prawa i wydane na jego podstawie orzeczenie sądu.
Podsumowując, zarówno pełniąc funkcję Prezesa zarządu jak i Dyrektora – pełnomocnika spółki, trzeba liczyć się z możliwością poniesienia pewnej odpowiedzialności finansowej. Przy czym warto zaznaczyć, że w przypadku funkcji Dyrektora – pełnomocnika spółki, przy dobrze skonstruowanym pełnomocnictwie i działaniu wyłącznie w ramach tego umocowania, ta odpowiedzialność jest na pewno mniejsza, niż w przypadku Prezesa Zarządu spółki.