Rozwiązywanie umów o pracę jeżeli pracownik i pracodawca chcą rozwiązać umowę, która ich łączy to przede wszystkim należy zastanowić się, w jakiej formie to przeprowadzić. Oczywiście najszybszą opcją jest porozumienie stron, w której uczestnicy dogadują się co do terminu wygaśnięcia umowy i pokojowo się rozchodzą. Niestety ma to miejsce stosunkowo rzadko, ponieważ zazwyczaj jednak ktoś składa wypowiedzenie.
Wypowiedzenie umowy
Może ono być złożone albo przez pracownika, albo przez pracodawcę.
Wypowiedzenie przez pracownika
W pierwszym przypadku (przez pracownika) podwładny ma dwie formy do wyboru:
Zastosować wypowiedzenie z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Normalna i najczęściej spotykana forma. Ważne jest to, że zachowując okres wypowiedzenia pracownik nie musi podawać powodu z jakiego chce rozstać się z pracodawcą. Prawdopodobnie i tak zostanie o to zapytany, natomiast nie jest zobligowany do odpowiedzi.
Zastosować wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia. To może mieć miejsce w sytuacji, kiedy pracodawca wyraźnie narusza swoje obowiązki, czyli na przykład spóźnia się z wynagrodzeniem. Nawet jeżeli tylko raz wydarzy się taka sytuacja, to pracownik ma prawo wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Może również zerwać umowę, gdy naruszone są przepisy BHP.
Wypowiedzenie przez pracodawcę
Z drugiej strony umowę może wypowiedzieć pracodawca. W tym wypadku struktura jest nieco bardziej złożona. Tutaj również można zachować okres wypowiedzenia lub zastosować natychmiastowe zwolnienie i analogicznie tym razem pracownik musi w ciężki sposób naruszyć swoje prawa i obowiązki. Mówimy tu na przykład o przyjściu do pracy pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, czy kradzieży. Po zmianach jakie weszły w życie w roku 2023 pracodawca posiadający urządzenia do badania trzeźwości pracownika w pracy i jednocześnie mający zasady przeprowadzania kontroli wpisane do regulaminu pracy, nie jest zobligowany do wzywania policji. Na podstawie badania swoim urządzeniem może zastosować natychmiastowe zwolnienie z pracy pracownika. Oczywiście i tutaj jest wyjątek – jeżeli pracownik się odwoła – pracodawca musi wezwać policję w celu potwierdzenia wyniku badania.
Jako pracodawcy możemy również wypowiedzieć umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym osobie, która przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, wynoszącym powyżej 180 dni.
Skupiając się na wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia przez pracodawcę należy podać powód. Może on leżeć po jednej lub po drugiej stronie umowy. Na przykład wypowiadamy umowę ze względu na redukcję etatów, cięcie kosztów, zmianę struktury organizacyjnej itd. Powyższe powody leżą po stronie pracodawcy.
Co do zasady powód pracodawca musiał podawać jedynie w przypadku wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony. W roku 2023 została wprowadzona w życie nowelizacja kodeksu pracy. Wiemy, że przepisy prawdopodobnie wejdą w życie pod koniec kwietnia 2023 roku. W momencie ich wejścia w życie pracodawca będzie musiał podawać powód wypowiedzenia zarówno dla umów zawartych na czas nieokreślony, jak i określony.
“Jak poprawnie zatrudniać pracowników”
Doszedłeś do momentu, gdzie potrzebujesz rąk do pomocy? Ale kiedy tylko po myślisz o zatrudnieniu kogoś od razu czujesz spory stres związany z administracją?
Zwolnienia grupowe
W niektórych sytuacjach pracownikom należy się wtedy odprawa. Dotyczy to tzw. zwolnień grupowych. Możemy o nich mówić jeśli przedsiębiorstwo zatrudnia:
– mniej niż 100 osób i wypowiada umowy przynajmniej 10 pracownikom w ciągu 30 dni,
– między 100 a 300 osób i wypowiada umowy 10% pracowników w ciągu 30 dni,
– powyżej 300 osób i wypowiada umowy przynajmniej 30 pracownikom w ciągu 30 dni.
Jest to podstawa do wypłacenia odprawy pracownikom.
Ile wynosi odprawa?
– Jeżeli staż pracy pracownika wynosi do 2 lat to odprawa jest równa jednomiesięcznemu wynagrodzeniu,
– Jeżeli staż pracy wynosi między 2 a 8 lat to odprawa jest równa dwumiesięcznemu wynagrodzeniu,
– Powyżej 8 letniego stażu odprawa wynosi 3 miesięczne wynagrodzenie.
Chcesz być na bieżąco z przepisami oraz tematami podatkowymi?
Kiedy muszę podać powód?
Trudniejsze przypadki występują wtedy, gdy powód leży po stronie pracownika. Na przykład notoryczne spóźnianie się do pracy, niechęć do współpracy, skargi ze strony kontrahentów, błędy, reklamacje itd. W takim przypadku, jako pracodawca, powinniśmy mieć dowód, że daliśmy pracownikowi szansę na poprawę. Najlepiej w postaci rozmowy służbowej, po której sporządzona zostaje notatka, którą dajemy do podpisu pracownikowi. To świetne zabezpieczenie w przypadku oburzenia podwładnego, że nie miał szansy się poprawić lub nie został o czymś poinformowany. Mimo wszystko polecam jednak porozmawiać wcześniej z pracownikiem, czy nie byłoby rozsądniejsze dla niego rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. W dużej części przypadków pracownik przystaje na taką propozycję. Zwłaszcza wtedy, gdy wie, co zrobił źle.
Zwracam szczególną uwagę na sam moment wręczenia wypowiedzenia. Jako pracodawca pewnie wiesz, że zdarzają się pracownicy roszczeniowi, którzy mogą robić problemy, na przykład poprzez niepodpisanie wypowiedzenia czy „lewe” L-4. W takim przypadku warto podczas wręczania wypowiedzenia mieć świadka, który w razie problemów podpisze oświadczenie, że zostało ono skutecznie wręczone. Ma ono moc prawną.
Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy o pracę:
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
– 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
– 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
– 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
– 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
– 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
– 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Jak liczyć poszczególne okresy wypowiedzenia
– 3 dni – liczy się jako kolejne dni robocze, a więc jeżeli wypowiedzenie wręczysz w środę, pierwszy dzień to czwartek, drugi to piątek, trzeci dzień to poniedziałek.
– okresy tygodniowe – zawsze liczymy od niedzieli do soboty, a więc jeżeli okres wypowiedzenia wynosi 1 tydzień i wręczysz go w środę, jego bieg rozpocznie się w najbliższą niedzielę i zakończy w sobotę w kolejnym tygodniu. Analogicznie ma się sytuacja do okresy dwutygodniowego, jednak sam okres wypowiedzenia będzie zamiast 1 tygodnia, trwa dwa, czyli zakończy się również w sobotę, ale o tydzień później
– okresy miesięczne liczymy od 1 dnia miesiąca kalendarzowego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego. A więc jeżeli wręczysz wypowiedzenie np. 20 września i okres wypowiedzenia trwa 1 miesiąc. W takim wypadku rozpocznie się 1 października i zakończy ostatniego października. W przypadku, gdyby okres wypowiedzenia trwa trzy miesiące rozpocznie się również 1 października, ale zakończy 31 grudnia.