Ustawodawca już nas przyzwyczaił do tego, iż znaczna większość zmian, jakie zachodzą w prawie, wchodzi w życie wraz z Nowym Rokiem. Nie inaczej jest w roku 2023. Od stycznia zaczęło obowiązywać wiele nowelizacji przepisów, ale również nie zabraknie zmian, które wejdą w życie w ciągu roku.
Jakie zmiany zaszły w Kodeksie pracy?
W prawie pracy zachodzi kilka małych, ale za to dość rewolucyjnych modyfikacji. Niektóre uchwalono na samej już końcówce roku 2022, czy też nawet na początku roku 2023. Oto najważniejsze zmiany w Kodeksie pracy:
Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia
Jak co roku, tak i teraz rząd podniósł stawkę minimalnego wynagrodzenia. Obecnie – od 1 stycznia 2023r. wynosi ono 3490 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa wynosi 22,80 zł. Lecz to nie koniec zmian. A mianowicie w tym roku pensja minimalna wzrasta dwukrotnie. Kolejna podwyżka będzie miała miejsce 1 lipca 2023r. Wówczas wynagrodzenie minimalne wzrośnie do kwoty 3600 zł brutto, a najniższa stawka godzinowa wynosić będzie 23,50 zł.
Chcesz być na bieżąco z przepisami oraz tematami podatkowymi?
Praca zdalna
Na skutek sytuacji związanej z pandemią COVID 19, dość powszechna wśród przedsiębiorców zatrudniających pracowników stała się praca wykonywana zdalnie. Do tej pory opierała się o przepisy specustawy covidowej i nie miała swoich uregulowań w Kodeksie pracy. Teraz to się zmieni. 10 stycznia 2023r. Sejm przyjął nowelizację Kodeksu pracy, w którym miejsce rozdziału dotyczącego telepracy, zastąpi rozdział dotyczący pracy zdalnej.
Zgodnie z nowymi przepisami praca zdalna będzie możliwa okazjonalnie, hybrydowo oraz na stałe. O rozpoczęcie pracy zdalnej będzie mógł wnioskować zarówno pracownik, jak i pracodawca. Ustawa określa również sytuacje, kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej. Głównie dotyczą one pracowników, którzy muszą opiekować się małym dzieckiem (do lat 4) bądź innym domownikiem, dzieckiem niepełnosprawnym, czy też kobiet w ciąży.
Co ciekawe, każdemu pracownikowi będzie przysługiwało na żądanie 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku kalendarzowego, w sytuacji uzasadnionej potrzebą pracownika, incydentalnej np. konieczność opieki nad członkiem rodziny.
Określone zostały również dodatkowe obowiązki pracodawcy wobec pracowników wykonujących pracę zdalną jak, chociażby wypłacanie ekwiwalentu i ryczałtu za zużycie energii i materiałów.
Przepisy dotyczące pracy zdalnej mają obowiązywać od 1 marca 2023r.
Kontrola trzeźwości pracowników
Pracodawcy otrzymują nowe uprawnienie, które pozwoli im na kontrolowanie trzeźwości pracowników. Stan trzeźwości kontrolować będzie można nie tylko u pracowników pracujących na miejscu w firmie, ale również pracujących zdalnie. W takim przypadku kontrola powinna być wcześniej zapowiedziana.
Co więcej, pracodawca będzie mógł przeprowadzić taką kontrolę nie tylko u pracownika zatrudnionego na umowie o pracę, ale również zatrudnionego na podstawie umowy cywilnoprawnej, czy też osoby pracującej na podstawie umowy B2B.
Umowy na okres próbny
Od 2023 roku umowa na okres próbny będzie można zawrzeć tylko raz. Okres jej trwania będzie uzależniony od tego, na jaki czas pracodawca będzie chciał zatrudnić pracownika po zakończeniu jej trwania. Zatem tego rodzaju umowę będzie można zawierać na okres nieprzekraczający:
- 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
- 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
- 3 miesięcy – pod warunkiem, że kolejna będzie albo na czas określony na minimum rok, albo na czas nieokreślony.
Co więcej, pracodawca będzie mógł wydłużyć okres trwania tego rodzaju umowy o czas urlopu pracownika i jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, na przykład spowodowanej chorobą. Warunkiem tego jednak jest, aby taka wzmianka została zamieszczona w umowie w chwili jej podpisywania.
Umowy na czas określony i nieokreślony
W przypadku umów na czas określony i nieokreślony, zmiany jakie mają miejsce w Kodeksie pracy, dotyczą przede wszystkim ich wypowiedzenia. Zgodnie z najnowszymi przepisami pracodawca wypowiadający umowę na czas określony jak i nieokreślony, ma obowiązek wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie.
Ponadto wypowiedzenie umowy na czas określony nie będzie już takie proste. Wypowiadając pracownikowi umowę na czas określony, pracodawca musi powiadomić pisemnie o tym zamiarze, reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową.
“Jak poprawnie zatrudniać pracowników”
Doszedłeś do momentu, gdzie potrzebujesz rąk do pomocy? Ale kiedy tylko po myślisz o zatrudnieniu kogoś od razu czujesz spory stres związany z administracją?
Składki ZUS w 2023 r.
W związku ze zwiększeniem wysokości mininalnego wynagrodzenia, zwiększy się również wysokość składki ZUS. I tak od stycznia 2023r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne nie może być niższa niż 30% wynagrodzenia minimalnego, czyli 1047 zł. Taka wysokość będzie obowiązywała oczywiście do 1 lipca 2023r. Po tej dacie wyniesie ona 1080 zł (30% z 3600 zł).
Ponadto, gdy już mowa o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, nie można zapomnieć o obowiązku posiadania konta na PUE ZUS przez wszystkich płatników składek na ubezpieczenie społeczne, nie tylko przedsiębiorców. Obowiązek ten wszedł w życie od stycznia 2023r.
Wymiar urlopu opiekuńczego i rodzicielskiego
Ostatnia zmiana, o której chcemy dzisiaj wspomnieć, dotyczy urlopu rodzicielskiego i opiekuńczego.
Jeżeli chodzi o urlop rodzicielski to zostanie on wydłużony do 41 tygodni lub 43 tygodni w przypadku ciąży mnogiej. 9 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie przysługiwało ojcu dziecka i nie będzie można tego urlopu przenieść na matkę.
Natomiast jeżeli chodzi o urlop opiekuńczy, to pracownik będzie mógł skorzystać z urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni kalendarzowych. Będzie on przysługiwał z tytułu konieczności wsparcia bądź opieki nad osobą będącą krewnym pracownika (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym. Oczywiście opieka ta, czy też wsparcie, musi wynikać z poważnych względów medycznych.
Urlop opiekuńczy będzie urlopem bezpłatnym.
Powyżej przedstawiłam najważniejsze zmiany w Kodeksie pracy, aczkolwiek nie są to wszystkie nowelizacje. Warto również wspomnieć, iż zmieniają się nie tylko przepisy dotyczące umów o pracę, ale również umów zlecenie, o których możecie przeczytać TUTAJ.